Korleis bli eit skrivande menneske: Du er ikkje så spesiell som du trur at du er, og om du ikkje jobbar hardt, kan du hive talentet ditt på båten.
Tirsdag (25.november) var det litteraturdebatt på utestaden Blå i Oslo: "Litteratur på Blå har invitert en forfatter, en forelegger og en forfatterskolelærer for å snakke om forskjellige strategier for å bli et skrivende menneske. Går du med en spirende forfatter i magen, bør du få med deg denne kvelden."
Vi som av ulike årsaker er interessert i litteratur, møtte opp, og lokalet vart etterkvart smekk fullt. Dagen etter skreiv ei venninne til meg: "Jeg fikk egentlig fullstendig angst da jeg kom på Blå i går. Det er jo akkurat som å se seg selv klonet hundre ganger."
Det er ein skummel følelse å sjå seg sjølv sugd inn i den kulturelle undergrunnen, ned i eit miljø som i stor grad kretsar rundt seg sjølv og sin eigen akse, som tilber og dyrkar seg sjølv, men som også kan tilbe og dyrke deg, om du er god nok. Var det difor vi kom til Blå på tirsdag? Fordi vi har eit ønske om å bli dyrka?
Skrive, skrive og lese
Å skrive er ikkje nokon medfødd eigenskap. Ein må skrive og skrive, lese og lese. Nokre seier at språket er eit talent, men har du kun eit medfødt språk men ingenting å sei, er du ikkje fit for fight. Du treng handling og ei historie du vil ut med, heiter det. Så skal ein bli dyrka, må ein ta kontroll over teknikken og få den inn i blodet. Å skrive skjønnlitteratur er, som journalistikk, eit handverk ein like godt kan lære seg først som sist.
I helga var eg på skrivekurs med forfattar Henrik Langeland, mannen bak blant anna Wonderboy. Der var det fleire forlagsredaktørar, nokre forfattarar samt oss som sit å gneg på uferdige manus som ein dag kan bli til pengemaskiner i stive permar for forlaget, og som eventuelt kan gi oss kultstatus, annerkjennelse og medlemsskap i Forfatterforeningen, dersom vi har kondis til å halde ut og er gode nok til å bli antatt.
Litteraturaftener, kveld etter kveld med meir eller mindre håplause tekstar. Det har skjedd av seg sjølv, det har tatt overhand og eg har meir eller mindre frivillig innsett at eg tilhøyrer denne subkulturen. Eit miljø som består av folk som skriv eller som vil skrive, som sit med bokmanus og plateprosjekt, som skriv film og der mange har som høgaste mål å bli forfattar eller andre kreative ting. Kven av oss som om ti år kan flagge "prosjektet vellukka", gjenstår å sjå.Eg har i innsett at eg er ein av mange, ambisiøse, skrivande menneske, og slettes ikkje så spesiell som ein gjerne vil vere, og å innsjå akkurat dette, trur eg er ein styrke. Det verste som finst er sjeler som messar om og om att om kor spesielle dei er, og kor vanskelig det er å vere sær. Som ein skrivande kompis seier: sjølv om ein ikkje er spesiell, er ein likevel priviligert som kan tillate seg å tenke på å bli forfatter.
Men priviligert eller ei, livet som fri fugl er ikkje for alle noko å trakte etter med mindre du veit kva du vil, eller veit kva du må. Nokre folk vil skrive på eit eller anna nivå, andre må. Enkelte hårsåre intellektuelle har ein uinteressant pretensiøs holdning rundt det å skrive, men sidan eg ser på skriving som eit handverk, kaller eg meg heller ambisiøs og lar klisjeane ligge.
Dødsdrift
Nokre av dei som skriv seg inn blant stive permar, når aldri ut av subkulturen, dei skriv for koret og innkjøpsordninga, andre som Anne B Ragde tjener penger, og dommen er omtrent slik: dei som tjener penger er kommersielle monster, og dei smale er dei geniale. Eg personleg vil ansjå prosjektet som mislukka om eg om tjue år berre skriv for den pretensiøse forsamlinga på Blå.