Da har eg omsider skrive ei bok. Det var ein interessant prosess og om eg skal gi eit par råd til andre som skal skrive ei bok, vil eg, som nybegynnar i faget, gi desse: - Ha planen for plottet og historia nokolunde klart før du startar. Altså ei prosjektskisse. Dette hadde ikkje eg heilt på plass, berre delvis, og det førte til at eg måtte rekke opp igjen historia, klippe og lime. Det tok ekstra tid og for min del var det dette som tok tid. Skrivinga gjekk kjapt. Plottfiksinga tok tid. Så bruk god tid på å lage eit plott, ei story, eventuelt ei kapitteloversikt eller noko slikt. No snakkar eg om roman. - Du kan teikne historia på eit ark. Eksempelvis lag eit kart og teikn inn kvar handlinga foregår. Dermed kan du visualisere for deg sjølv. Skriv for eksempel inn på kartet kvar ulike episodar foregår, kvar karakterane held til og korleis handlinga forflyttar seg i terrenget reint geografisk. Dette kan også hjelpe deg med å sjå nye muligheter i handlinga eller terrenget. - Ha kar...

Godt norsk. Det er godt, det er norsk. Punktum. Men er det eigentleg det? Høyr på Her og Nå på NRK P1 idag ca halv seks. Tema: kylling med saltvatn i. Underteikna deltar. Lat oss kikke på norsk søppelmat nummer ein, kylling. Kylling er dyr som vert behandla dårleg i  alle ledd, frå dei er klekt til dei hamnar på ditt fat. Kylling er det nærmaste vi kjem levande søppel. Produsenten av kyllingar og avlsdyr som skal bli kyllingar produserer dyr som lir av kronisk svolt, veks frå organa sine og ikkje tåler eit liv i det fri. Dei er, kan vi enkelt sei, ødelagt av avl. Svoltkjensla er forstyrra. Bonden produserer levande søppel med låg dyrevelferd. Dårleg beinkvalitet, brannskader på kroppen grunna dårleg strø, bukhinnebetennelse som gjer at betennelsesvæska sprutar deg i ansiktet når du opner buken på den. Norske kyllingar er også avhengige av å få antibiotika i foret fram til eit par dagar før slakting. Dette kan skape resistens som i sin tur vert overført til den som e...

I Norge er "skala" eit vanleg brukt ord i debatten om landbruk. Vi vil ha vårt "småskala" landbruk, og ja norsk landbruk er småskala, over heile fjøla, i ein internasjonal kontekst. Vi er veldig skeptiske til å øke skalaen, altså få større og færre gardar. Eg er ikkje skeptisk til dette i det heile utfrå tanken om kvalitet og dyrevelferd. Og kvifor det? Fordi dyrevelferden er best på store gardar. Dette er ei erfaring veterinærar i felt fortel om. Altså: jo større gardar, jo betre er dyrevelferden. Sjølvsagt finst der unntak. Og kvifor er det slik? Jo fordi på større gardar er garden hovedfokuset, ikkje jobben ved sida av. Dette er også mi eiga erfaring. Det er ein grunn til at ein svensk kollega, og spesialist på melkekyr, sa at det er flott når deltidsbøndene legg ned. Og kvifor er det flott? Fordi det hevar nivået på dyrevelferden når bonden blir større og er bonde på heiltid. Før eg sjølv fekk praktiske erfaringar frå felt, og før eg sjølv fekk eit ne...

I dag drog eg i retten på publikumsplass for å få med ein dag av saken mot ABB. Det var ei surrealistisk oppleving. Veit ikkje heilt kva eg hadde venta meg, men det var uansett absurd. På same tid, som meg og min kompis var einige om etterpå: det var i grunnen greit å dra og sjå. Det var greit å sjå med eigne auge. Det er ein patetisk mann som knapt greier føre eit ressonement. Som bruker ei rekke fine ord og vendingar men snublar avstad som ramlar han ned ei trapp når han skal forklare seg. Unntatt når han med fynd og klem snakkar om henrettelsane han planla. Då er det entusiasme og innleving. Det er ikkje meg gitt å stille diagnose, men at dette var ein person utanom det vanlege treng ein ikkje vere psykiater for å sjå. Empati var fråverande. Det var påfallande korleis han med fynd og klem snakka om henrettelsar, ikkje drap, om motorsykkelraid gjennom Oslo der han skulle ha plaffa ned journalistar og blitzarar. Det var interessant å sjå kor han er på defansiven, angstbitersk, pat...

Ved å vere populistiske og overflatiske, jagar tabloidene høgt utdanna lesarar over i nisjemedier og halvoffentligheter. Vi treng ei sosialt inkluderande offentlighet, og det er ingen grunn til å tru at dette inneber ein vulgær og uinformert debatt i eit land med eit så høgt utdanningsnivå som Norge, står det i innleiinga til antologien Demokratiet før og nå som kom ut i august. Tar vi eit kjapt blikk på dagens medieoffentlighet, ser vi at påstanden er naiv. Eit eksempel på ei sak som har skapt myke liv i pressa siste vekene er saka om Trond Giskes sjåfør som køyrde i 140 kilometer i timen i 100-sona. Utdanning polariserer Eg er ikkje ein av dei som påstår at alt var betre før, og fekk, då eg kritiserte Dagbladets Tjostolv Moland-framside «Se hvor syk han er» på Ikveld på NRK2, høyre at eg var «for ung til å vite korleis ting var før». Men ein treng verken bli eldre eller samanlikne bakover for å sjå at det sirkulerer ei mengde banale nyhendesaker i dag. På samt tid er eit fakt...

kvar dag fram til eit par dagar før slakting? Kvart år dør 25 000 menneske i Europa som ein følge av antibiotikaresistens. Nam nam. Her ser du to gamle høner med ekstrem flaks. Den brune her skulle egentlig blitt burhøne og slaktast etter rundt 70 veker i bur. Istaden blei den hagehøne og levde nesten ti år, samt hadde eigne kyllingar. Den har personlighet så det ryker etter og eigne meiningar om alt. Og nei, eg trur ikkje at dyr er mennesker, men moderne vitenskap viser oss at dyr kan ressonere og lære, altså kan dei tenke. Her ser du ein anna slags påskekylling. Nemlig ein påfuglkylling. Den et kokt egg. Påfuglkyllingar veks ekstremt sakte og bruker to år på å bli vaksne. Men så får dei inga antibiotika i maten og er heller ikkje avla fram for å skaffe billeg kjøt. Tippar at det første som hadde blitt gjort om ein skulle omdanne påfugl til industrifugl, var å avle vekk halen. Halen krev altfor mykje energi å gro, og det ville vore altfor dyrt å importere store mengder kraft...

Ein indisk kyllingfarm ved Hyderabad i Andhra Pradesh, såkalt contract farming. Foto: meg, 2009.

Norske almennlegar har pøst på med antibiotika mot ein relativt ufarleg epidemi. Dei negative konsekvensane kan verta store. les artikkelen frå Dag og Tid her.