(Dette lesarbrevet stod på trykk i avisa Klassekampen 29.april 2009).
I Klassekampen 25. april rådar Einar Håndlykken i Zero raddisar til å køyre på bioetanol. «Vi vil gjere det lettare å finne rett bil for dei som ønskjer å kome seg rundt utan å øydeleggje klimaet», seier Håndlykken. Dette høyrest veldig enkelt (og lekkert) ut, men bioetanol er, som vi veit, eit tveegga sverd.
Eg har nett vore nokre veker i Andhra Pradesh i India på feltarbeid, og ein del har sikkert lese reportasjeserien min i Klassekampen i påska. Her vart det dyrka biodrivstoff. Biodrivstoff er eit såkalt cashcrop på linje med bomull, og mange vart her av myndighetene tvinga til å dyrke biodrivstoff på markene. Dei vel det ikkje sjølv. Årsak: det er penger i biodrivstoff og India ønsker å tjene penger. Samtidig, i same landsby, svelt folk og matprisane stig.
Framtida er high tech, og bilindustrien ser nok på biodrivstoff som eit sexy tilbud til kresne, framtidsretta kundar, men her er visse problemstillingar som let til å vere oversett, og det er grelt å sjå korleis Håndlykken snakkar om «lekre miljøvennlige bilar» når ein veit at på den eine åkerlappen står biodrivstoffet og veks, og like ved går folk svoltne til sengs.
Ein annan ting er reduksjonen i areal med påfølgande reduksjon i biologisk mangfald som skjer som ein følge av produksjonen. Ein reduksjon i biologisk/ genetisk mangfald svekkar i sin tur mulighetene for å imøtekomme klimaendringar lokalt, og svekker også evna til lokal matsikkerhet.
Når vi idag står ansikt til ansikt med veksande befolkningspopulasjonar, enorme utfordringar knytt til klimaendringar, endra krav frå konsumentar og ein veksande trussel frå sjukdommar, treng vi tilpasningsdyktighet og muligheter til å gå ei usikker framtid i møte, skriv Commission on Genetic Resources for food and agriculture, i forordet til global tiltaksplan for bevaring av dyrs genetiske ressurser, lansert av FAO (Food and Agricultural Organisation). Planen skal bidra til å nå millenniumsmål ein, utryddelse av ekstrem fattigdom og svolt, og mål sju som er å sikre eit bærekraftig miljø.
Genetisk mangfald skal ryste oss til å møte klimaendringane, medan redusert mangfald, blant anna som ein følge av biodrivstoff monokulturer, svekkar mulighetene for klimatilpasning.
Ein an ting er om ein i det heile tatt bør støtte opp under produksjon når folk svelt. Klimatiltak handlar ikkje berre om å redusere utslepp.
(Eit poeng som var utelate i dette lesarbrevet, var journalistens naive framstilling av problemstillinga. I etterkant av lesarbrevet har eg mottatt fleire epostar frå lesarar som er einige med mitt synspunkt. Puhh, det finst håp og der finst kunnskap. Bra. Sei nei til biodrivstoff!)
Vite meir: Les Oppkjøp av matjord til produksjon av blant anna biodrivstoff, truer lokal matsikkerhet. eller rapporten En verden uten sult frå Utviklingsfondet.