Per idag får lam og sau 90 prosent grovfôr (gras), og 10 prosent kraftfôr.
Storfe får femti prosent grovfôr og kylling og gris får hundre prosent kraftfôr! Hundre prosent!!!
Eg heldt eit innlegg på Bonde- og småbrukarlaget sitt møte om kvinner for rein mat 8.mars i Oslo, og her i bloggposten refererer eg til nokre av dei andre foredragshaldarane.
Kosthaldsråd. Ein blir anbefalt kvitt kjøt, men kvitt kjøt er basert på kraftfor. Og kjøt produsert på kraftfor er langt farlegare for helsa di enn kjøt produsert på gras (sau, geit, ein del storfe). Kjøt frå kylling og gris inneheld for mykje arakidonsyre, og for lite Selen, ifølge Anna Haug, ernæringsfysiolog og førsteamuniensis ved UMB. Ho heldt eit innlegg om kvitt og raudt kjøt. Eg skal kome tilbake til dei helsemessige konsekvensane av dette.
Les min kronikk Frå beite til bur" om korleis stadig større andelar av norsk kjøtproduksjon vert produsert av kraftfor og dyr i bur.
Helsedirektoratet anbefaler maks 500 g raudt kjøt per veke, men understrekar samstundes at det trengs vidare forskning for å avklare om det er ein faktisk samanheng mellom raudt kjøt og kreft i tjukktarm og endetarm. Dette er nemleg svært usikker.
Eg har av og til lurt på om Helsedirektoratet er kjøpt og betalt av dei som ønsker å auke produksjonen av uetisk og lite miljøvennleg kylling, kalkun og gris i Norge. Påstandane om raudt kjøt er nemlig i tråd med landbrukspolitiske målsetningar, men ikkje i tråd med faktiske helsekonsekvensar av inntak av kvitt vs raudt kjøt. Dette er verdt å tenke over.
Haug sa vidare at kjøt frå beitedyr er det sunnaste kjøtet. Dette er ikkje vanskeleg å tru på når ein veit korleis mange dyr lever i bur og i oppvarma hallar utan dagslys, utan frisk luft og kun fora med kraftfor og vatn, aldri tilgang til gras som er deira naturlege føde, framavla kun for produksjon av kjøt, ute av stand til å leve naturlege liv i det fri.
Sei meg kva den du spiser, spiser.
Les artikkelen om dyrs følelsar: kalkun og kylling slit med store dyrevelferdsmessige problem grunna uetisk foring og uetisk hald av dyra.
Haug oppga dessse tala, og dei kan vere retningsgivande når du vel maten din på butikken:
Per idag får lam og sau 90 prosent grovfôr (gras), og 10 prosent kraftfôr.
Storfe får femti prosent grovfôr og kylling og gris får hundre prosent kraftfôr! Hundre prosent!!!
Det er også verdt å merke seg at graden av etikk synk jo høgare kraftfôrprosenten er i framfôringa av dyra. Jo meir kraftfor, jo mindre beite, dagslys og naturleg liv. Jo meir påavla lidingar og jo mindre eigna dyr for eit naturleg liv. Kylling og kalkun er framavla for eit liv på betongen, og ingen annan stad vil dei kunne overleve då dei ikkje kan kontrollere matinntaket, ikkje kan ruge og ikkje kan pare seg naturleg.
Men tilbake til arakidonsyre som det er for mykje av i kjøt frå dyr som har levd på kraftfôr. Denne syra vert omdanna til hormonliknande stoff som i overskot forverrar betennelse, smerte, kan gi blodpropp, kreft og svekke immunforsvaret ditt.
Dette er ikkje så rart når vi kjenner til kva forhold dyra som produserer dette kjøtet lever under.
Haug peika også på at det er fiskefettsyrer i raudt kjøt. Fisk er dessutan ein begrensa ressurs.
For å forbetre kjøtets kvalitet med tanke på human helse bør ein gi dyra meir gras og mindre kraftfôr. Dette betyr i andre omgang også ein meir etisk forsvarleg matproduksjon og eit betre dyrevelferdsmessig hald av dyr.
--
Nyvalgt leiar Merete Furuberg prata om at vi må løyse problema med GMO og doping av dyr. Eg lurer litt på kva dei tenker på med doping av dyr. Det er ikkje akkurat det ein gjer. Ein gir derimot dyra sprøyter med hormon for å auke produksjonen av kjøt og melk. Eg vil påstå ordet doping er misvisande, og den upresise ordbruken rundt GMO bidreg til at debatten blir forvirrande.
Eg gjorde meg ei rekke tankar. Blant anna at matprodusentar er meir opptatt av utstyr enn av dyrevelferd. Dei trur nytt utstyr er viktigare enn god behandling av dyra. God behandling er også god økonomi. Dyrt utstyr er ikkje nødvendigvis god økonomi.
Ein tenker også at størst mulig dyr er mest økonomisk, men det viser seg at små sauer er mest økonomisk effektive då dei produserer mest per kilo kroppsvekt. Ein liten sau som får to store lam, har produsert meir per kilo kroppsvekt enn ein stor som får store lam. Ergo er økonomien betre, fôrforbruket lågare og output større. Men dette verkar det som om ein gløymer tenke på. Ein tenker størrelse, ikkje output, og økonomien blir verre.
I Sverige besøkte eg ein bonde som sa at då han dreiv konvensjonelt var det dyrare å dyrke marka pga utgifter til sprøytemiddel og kunstgjødsel, enn kva han tjente på kornet som vaks der. Han la ergo marka brakk. Så la han om til økologisk som har lågare forbruk, eller ingen forbruk, av kunstgjødsel og sprøytemiddel, og brått tjente han penger på marka igjen. Kvifor? Ikkje fordi inntektene blei større, men fordi utgiftene blei mindre.
--
Eit anna innlegg eg høyrde 8.mars, var Julie Voldberg frå Høgres kvinneforum. Ho snakka på FOKUS sin frukost.
Voldberg snakka om at ein må finne kvinnesaker på tvers av politiske partier.
Dette er eit godt poeng. Det er tidvis litt vittig å sjå korleis kvinner frå høgre sloss mot kvinner frå venstre, og omvendt. Og korleis ein har brytekamp om kven som kan kalle seg feminist eller ikkje. Det er lite fruktbart, men veldig komisk og underhaldande. Felles kampsaker burde ikkje vere så vanskeleg å finne.
Voldberg sa vidare at ein veit langt meir om korleis medisinar fungerer på menn enn på kvinner, fordi medisinar er langt betre utprøvd på menn enn kvinner. Dette er jo virkelig alvorlig. Årsaka er at det er lettare å teste medikament på hanrotter enn horotter fordi horotter har hormonsyklus, noko som kompliserer det heile.
Voldberg prata også om at mange kvinner lar seg segregere inn i mannstunge miljø for så å sei at det ikkje er eit problem å vere kvinne. Dette meiner ho er eit problem for likestillingskampen. Ein har framleis way to go. Ho fortalde om korleis beslutningar vart tekne i badstua der ho ikkje var, og ikkje ville vere, heller enn på møta der ho var tilstades i kraft av sin posisjon. Klassisk problemstilling.