Fabelaktig read:
Eg les mindre og mindre norske bøker. Av ein eller anna grunn liker eg bedre å lese engelske bøker på engelsk. Du får ein heil aura av storyen ekstra på kjøpet når du les på eit anna språk. Den språklege auraen blir jo klippa vekk når ei bok blir omsett. Ein mister følelse med aksenten og med talemålet. Feks når ein les Sara Stridsberg på svensk. Det er så masse flotte svenske ord som ikkje finst på norsk, og språket og historia får ein anna dimensjon. Same med engelske bøker. Ein beheld ein dimensjon ekstra. Dette liker eg.
Cutting for Stone er ein real roman. Ein ambisiøs og stor roman med kompleks handling, mykje reserach ligg til grunn. Ikkje lettvint og kjapt, spent ut på marknaden. Dette er ei skikkelig story, og ei imponerande sådan. Eg begynner å få sansen for bestselgarar, for dette er ein bestselgar.
Boka har eit stort medisinsk ordforråd og eit detaljert blikk inn i ein dedikert kirurg sin kvardag i Etiopia og i Bronx. Men det er ikkje i der styrken ligg. Styrken ligg i hovedpersonens karakter og klokskapen i skildringane, i relasjonen mellom dei to tvillingane som blir fødd den dagen mor deira dør, og mellom tvillingane og far deira, samt fosterforeldra. Styrken ligg også i miljøbeskrivelsane, og evnen til å male fram autentiske skildringar av stader og menneske. Egentlig kan ein ikkje skrive om ei slik bok. Magien blir borte. Difor skriv eg ikkje om så mange bøker.
Men det er iallefall slik at når denne boka er ferdiglesen, så blir ein litt trist. Det er synd at ein ikkje får delta lenger. Det er som å sette seg på toget og dra bort frå mennesker som du veit at du ganske sikkert aldri meir skal møte. Det føles alltid litt tomt.
Les ein lenger omtale i New York Times.
Eg las nett eit par kapittel i Agnes Ravatn si bok om vekeblad, Folkelesnad. Det var så lettvint. Eg la den frå meg. Ein blir veldig begeistra når ein kjem over bøker som er alt anna enn lettvinte. Det er ein grunn til at enkelte bøker sel i store opplag medan andre bør bli gløymt raskast mulig. Raskt lest, raskt gløymt, som Liv Riiser skreiv om Folkelesnad. Men forfattarar har ulike roller. Greit nok. Nokre skriv for å skrive gode bøker, andre for å gi ut bøker. Folkelesnad, som er ei samling tekstar frå avisa Dag og Tid, kunne vi strengt tatt greidd oss utan. Den passar som avisserie, ikkje som bok, og den er nok gitt ut for å gis ut. Artig nok, men ikkje ambisiøs nok til å fenge. Ravatn er flink, men har tatt for lett på det. Ho kan betre og ho bør sikte høgare når ho skal trykkes mellom to permar.
Og det er kanskje litt absurd å trekke Folkelesnad inn i ein omtale av ein roman, men på den andre sida. Ikkje så absurd likevel. Ravatn sparker nedover, skriv ho i introduksjonen, men mest av alt sparkar ho vel i lause lufta. Ho har liten respekt for lesaren på to nivå: ein ting er at ho leverer ikkje. Ho undervurderer oss, eventuelt er eg ein for krevande lesar (??). Eg veit eg er krevande. Ein annan ting er at ho meiner alle som les vekeblad er dumme. Det er eit forsøk på humor, funker til ein viss grad, men blir også litt sånn "kremt" nerdepinlig. Ho vil ha kjendisblad med Helene Uri i seier ho til avisa Journalisten. Jøss, tenker eg da. Røykt for masse støv?
Boka er vittig, absolutt, og Ravatn har ein god penn, men det blir FOR personleg. Eg sat og kjeda meg gjennom nokre kapittel, så gav eg opp. Greit nok om "personleg" favnar litt vidare, då kan ein skrive personleg: som Elin Ørjasæters "Det glade vanvidd" som byr på så mange scener og settingar, og så mange morsomme referansar som angår mange, ikkje berre ein sjølv. Då funker det. Men i Folkelesnad blir det kontekstlaust mas og ingenting vi ikkje har lese før. Research ER og blir ein styrke. Og det var det for lite av. Humor eller ikkje humor.
Av og til lurer eg litt på kvifor eg gidd bruke tid på å skrive om ting som kjeder meg, når det finst så masse veldig interessant og bra å skrive om. Men det gidd eg da egentlig heller ikkje. Blir det for seigt, legg eg det vekk og startar på neste. Og no gledar eg meg iallefall vilt til å forlate landet nokre månader. Verghese gir ein lyst til å reise til Afrika, sporenstreks. Var der før jul og drar gjerne tilbake. Å reise gir alltid sjans til å plukke opp ein haug med gode bøker.
Verghese leverer ein roman som er lesverdig på mange nivå. Både i kompleksitet og menneskeinnsikt. Det er alltid gøy å lese litteratur der forfattaren har hatt andre hensikter enn lettvint skvaldring. Mulig eg er ein dønn seriøs galning, men ambisjonar har aldri skada ein forfattar, og ambisjonar har Verghese til gangs. Den tek tid å lese og må lesast igjen, om nokre år. Ein blir sittande med den lenge etter at den er utlesen og tenke at: den skulle vore lenger. Eller: korleis såg dei ut. Eller: kva gjer hovedpersonen på no? Og det er vanskeleg å tru at han ikkje finst, at folka er skapte. Difor blir det absurd å lese etterordet.
Og no går eg i gang med jakta på neste store roman.
Eg les mindre og mindre norske bøker. Av ein eller anna grunn liker eg bedre å lese engelske bøker på engelsk. Du får ein heil aura av storyen ekstra på kjøpet når du les på eit anna språk. Den språklege auraen blir jo klippa vekk når ei bok blir omsett. Ein mister følelse med aksenten og med talemålet. Feks når ein les Sara Stridsberg på svensk. Det er så masse flotte svenske ord som ikkje finst på norsk, og språket og historia får ein anna dimensjon. Same med engelske bøker. Ein beheld ein dimensjon ekstra. Dette liker eg.
Cutting for Stone er ein real roman. Ein ambisiøs og stor roman med kompleks handling, mykje reserach ligg til grunn. Ikkje lettvint og kjapt, spent ut på marknaden. Dette er ei skikkelig story, og ei imponerande sådan. Eg begynner å få sansen for bestselgarar, for dette er ein bestselgar.
Boka har eit stort medisinsk ordforråd og eit detaljert blikk inn i ein dedikert kirurg sin kvardag i Etiopia og i Bronx. Men det er ikkje i der styrken ligg. Styrken ligg i hovedpersonens karakter og klokskapen i skildringane, i relasjonen mellom dei to tvillingane som blir fødd den dagen mor deira dør, og mellom tvillingane og far deira, samt fosterforeldra. Styrken ligg også i miljøbeskrivelsane, og evnen til å male fram autentiske skildringar av stader og menneske. Egentlig kan ein ikkje skrive om ei slik bok. Magien blir borte. Difor skriv eg ikkje om så mange bøker.
Men det er iallefall slik at når denne boka er ferdiglesen, så blir ein litt trist. Det er synd at ein ikkje får delta lenger. Det er som å sette seg på toget og dra bort frå mennesker som du veit at du ganske sikkert aldri meir skal møte. Det føles alltid litt tomt.
Les ein lenger omtale i New York Times.
Eg las nett eit par kapittel i Agnes Ravatn si bok om vekeblad, Folkelesnad. Det var så lettvint. Eg la den frå meg. Ein blir veldig begeistra når ein kjem over bøker som er alt anna enn lettvinte. Det er ein grunn til at enkelte bøker sel i store opplag medan andre bør bli gløymt raskast mulig. Raskt lest, raskt gløymt, som Liv Riiser skreiv om Folkelesnad. Men forfattarar har ulike roller. Greit nok. Nokre skriv for å skrive gode bøker, andre for å gi ut bøker. Folkelesnad, som er ei samling tekstar frå avisa Dag og Tid, kunne vi strengt tatt greidd oss utan. Den passar som avisserie, ikkje som bok, og den er nok gitt ut for å gis ut. Artig nok, men ikkje ambisiøs nok til å fenge. Ravatn er flink, men har tatt for lett på det. Ho kan betre og ho bør sikte høgare når ho skal trykkes mellom to permar.
Og det er kanskje litt absurd å trekke Folkelesnad inn i ein omtale av ein roman, men på den andre sida. Ikkje så absurd likevel. Ravatn sparker nedover, skriv ho i introduksjonen, men mest av alt sparkar ho vel i lause lufta. Ho har liten respekt for lesaren på to nivå: ein ting er at ho leverer ikkje. Ho undervurderer oss, eventuelt er eg ein for krevande lesar (??). Eg veit eg er krevande. Ein annan ting er at ho meiner alle som les vekeblad er dumme. Det er eit forsøk på humor, funker til ein viss grad, men blir også litt sånn "kremt" nerdepinlig. Ho vil ha kjendisblad med Helene Uri i seier ho til avisa Journalisten. Jøss, tenker eg da. Røykt for masse støv?
Boka er vittig, absolutt, og Ravatn har ein god penn, men det blir FOR personleg. Eg sat og kjeda meg gjennom nokre kapittel, så gav eg opp. Greit nok om "personleg" favnar litt vidare, då kan ein skrive personleg: som Elin Ørjasæters "Det glade vanvidd" som byr på så mange scener og settingar, og så mange morsomme referansar som angår mange, ikkje berre ein sjølv. Då funker det. Men i Folkelesnad blir det kontekstlaust mas og ingenting vi ikkje har lese før. Research ER og blir ein styrke. Og det var det for lite av. Humor eller ikkje humor.
Av og til lurer eg litt på kvifor eg gidd bruke tid på å skrive om ting som kjeder meg, når det finst så masse veldig interessant og bra å skrive om. Men det gidd eg da egentlig heller ikkje. Blir det for seigt, legg eg det vekk og startar på neste. Og no gledar eg meg iallefall vilt til å forlate landet nokre månader. Verghese gir ein lyst til å reise til Afrika, sporenstreks. Var der før jul og drar gjerne tilbake. Å reise gir alltid sjans til å plukke opp ein haug med gode bøker.
Verghese leverer ein roman som er lesverdig på mange nivå. Både i kompleksitet og menneskeinnsikt. Det er alltid gøy å lese litteratur der forfattaren har hatt andre hensikter enn lettvint skvaldring. Mulig eg er ein dønn seriøs galning, men ambisjonar har aldri skada ein forfattar, og ambisjonar har Verghese til gangs. Den tek tid å lese og må lesast igjen, om nokre år. Ein blir sittande med den lenge etter at den er utlesen og tenke at: den skulle vore lenger. Eller: korleis såg dei ut. Eller: kva gjer hovedpersonen på no? Og det er vanskeleg å tru at han ikkje finst, at folka er skapte. Difor blir det absurd å lese etterordet.
Og no går eg i gang med jakta på neste store roman.