Gå til hovedinnhold

Ostelaging på sæter i Härjedalen, glimt frå praksis


Dette er meg. Eg blir litt utydeleg når det regnar.


På veg til pasientbesøk, møtte eg på eit par kyr. Det viste seg at desse kyrne melkar for eit sætermeieri.


Her er eit klassisk sætermeieri.


Eg kjeik inn døra.


Der var det ostelaging på gang. Eg fekk lov å ta litt fotos, og sidan dagens sæterku var min siste pasient, tok eg meg god tid til å drikke kaffe med bonden som kokte ost, samt fekk meg ein leksjon i alt om ostelaging på sæter.


 25 liter melk vert først varma til 33 grader, så tømmer ein i slikt magisk ostestoff og let det stå i 45 minutt før ein kokar det opp og let det koke til halvparten er att. Så let ein det stå og modne i eit døgn. vips, et! held seg to tre veker i kjøleskap eller kan frysast ned. heime kallar vi det for mylse. her kallar ein det grynost


No kokar melka. Under gryta er det ved.


her er ein an type ost som ligg og modnar, av kumelk, laga på sætra. kumelk frå sætra har høgare feittinnhald enn melk frå vinter-kraftfor-ku, og difor betre for ost. dessutan har den luftkontakt. da får ein rett bakterieflora. osten skal modne på trefjøl, og denne trefjøla er nesten hundre år gamal. etterpå skal den modne vidare i jordkjellar til den har eit tjukt lag av pelssopp over heile seg i alle slags fargar. Nokre sel osten med pelsen på, andre vaskar den av med vatn før salg. Tipper Mattilsynet ville elske ost med pels på ♥ I do


i denne forma trykker ein ned ostemassen, men først legg ein eit handkle i botn. sjekk årstalet. forma er over 150 år gamal. gjennom krossen renn overflødig melk ut. slike gamle former vil dei ha pga i treet sit smak og bakterier. difor lappar dei forma med gaffatape.



I denne sæterfjøsen står kyrne om natta sommarstid.


 Her er båsane dei ligg på.


Klassisk fjällko med klassisk temperament og velutvikla sprøyteskrekk.


 

Bak denne grinda går dei på beite heile sommaren. Sånt blir det god mat av!

Populære innlegg fra denne bloggen

Når den døde bestemora di spring etter deg på alle fire

Igår las eg den første barneboka eg har lese på lenge. Den handla om eit spøkelse, trudde eg, men det viste seg at det var eit romvesen. Det handla rett og slett om eit romvesen som sat fast i eit romskip nedi jorda under ei gran ute i skogen etter å ha krasja i ein skogbrann. Det vart heile tida hinta til at dette skumle sat fast, så eg tenkte det var ein vampyr som sat fast i ei kiste (Den vesle vampyren), eller eit lik eller noko som var levande begravd (murt inn i veggen). Så eg sat da å vente på ein vampyr, ein varulv eller eit realt spøkelse. Potensielt ein kjekk Twilight-type. Men no kjem det verste av alt (Eksorsisten). Vesenet tar knekken på bestemora medan jenta ser på. Bestemora slenger seg hit og dit i senga og blod renner og hovud sprekk. Og så kryp vesenet inn i den døde bestemora til hovedpersonen og får denne døde bestemorskroppen til å drive å springe etter hovedpersonen. Det er det verste eg har lese på lenge. Beinpiper og innmat og blod og springande døde bestemødre

Spelet om ØKO-maten, The øko-GAME: Marked - forbruker

Om spriket mellom PR og røyndom. (Med andre ord-artikkel publisert i Klassekampen 26.februar 2010) Bønder er og blir ei spesiell gruppe. Før var det høgstatus å vere storbønder. No er du er ein systematisk dyremishandlar, industriforbrukar av stakkars kyr og ellers ein trussel mot vår alles eksistens. Du tømmer dritt ut i atmosfæren, og driver oss alle lukt i undergangen. Før var det lågstatus å vere småbonde. Du hadde mindre makt, mindre pengar, sat gjerne på leigd jord og måtte sende alle sønene dine til USA om dei ville overleve. Du hadde så lite gras over vinteren at kyrne dine knapt klarte stå på beina når du slapp dei ut om våren, og du budde i eit lite hus fullt av ungar du streng tatt ikkje burde hatt meir enn halvparten av. No er det høgstatus å vere småbonde. Du er småskala og naturvennlig, lever gjerne på ein stad der ingen skulle tru at nokon kunne bu, og småskala kyr er innhylla i eit mytologisk teppe av grønt gras under spreke klauver. Dei har forgyl

Å halde foredrag for gubbar

Av og til må eg sei eg er ganske så lei av å halde foredrag. Du står framfor eit publikum, og skal snakke om at unge folk skal til bygda, og så sitter der hundretals, eller titals, menn og kvinner i alder femti seksti pluss og stirrer tomt på deg med armane i kors. Er det inspirerande? Nei. Det er svært lite inspirerande og svært kjedelig. Eg lurer av og til litt på kvifor ein har så mange konferanser. Folk møtes, stirrer på den som snakkar, skal liksom bli inspirert, og så skal ein gå heim og vere opplyst og glad og ha med seg nye og betre idear enn dei ein kom dit med. Gud, det er så kjedeleg å snakke til slike publikum. Du veit at mange av dei ikkje ein gong høyrer etter. Dei sit der, og er der, mest av alt for å få kake, ta seg ein fest, slenge drit, pule ei eller anna dame dei ikkje har pult før, og så dra heim til kjerringa. Det er vel eigentleg, summa summarum, det inntrykket eg har fått av kvifor ein arrangerer konferanser for distriktsutvikling. Eit hederlig unntak er Dyrøys