Eg ser at frilansjournalistane Marit Bendz og Heidi Hattestein frå Førde har fått utmerkelsen "Årets frilansere" Eg gratulerer. Då eg såg på Bendz sine bilder på sida hennar Skrifta og veggen, fann eg dette sitatet:
"Den som rydder mark, gjør menneskeheten en større tjeneste enn alle Europas skriblere", Voltaire.
Eg og ein skribentkompis sat nett idag å diskuterte nettopp dette. I sommar var det nemleg ein bonde som gjorde eit stort poeng, det ut av at han forvalta fleire millionar (ni) kroner enn meg. Han var visstnok ein betre og meir nyttig, meir hardtarbeidande og ærleg samfunnsborgar enn meg (kva er dette slags argumentasjon?), og eg sat å høyrde på og tenkte omtrent dette: gi faen i å dynge meg ned i dine mindreverdighetskomplekser. Eg tjener mine penger til livets opphald, du dine. Eg har valgt min måte å gjere det på, du har valgt din. Det er ikkje min feil at du må springe frå fem om morgonen til tolv om natta kvar dag heile året. At du spring på denne måte, legitimerer ikkje argumentasjonen din om at du jobbar meir enn meg og forvaltar meir penger enn meg. Eg respekterer deg og eg har alltid respektert bønder, respekter meg er du snill så kan vi vere venner. At eg ikkje har valgt å vere bonde, legitimerer ikkje at du kan skryte på deg at du jobbar meir enn meg. Kva veit du om det forresten, tenkte eg. Eg har jobba mine 90-timars veker, veke etter veke. Og eg har valgt det sjølv.
Etter denne konfrontasjonen med ein sinna bondes mindreverdighetskompleks, som denne gongen gjekk utover meg som fekk meg ei overhaling så dritten spruta, har eg blitt langt meir skeptisk til bønder, sjølv om eg kjem frå gard. Det er på ein måte litt dårlig gjort, denne bonden representerer ikkje alle bønder, men han representerer ei halding eg meiner å oppfatte er ganske typisk for bondeyrket: mindreverdighetskomplekser som gir seg uttrykk i ein form for defensiv aggresjon. Ein er på defansiven, og den som føler seg trengt inn i ein krok, har lite andre valg enn angrep. Og angrep er ikkje alltid beste forsvar, iallefall ikkje når det kjem ut som a) usakleg og b) usannferdig og c) aggressivt. Denne måten å argumentere på, er forsåvidt klassisk for mange grupper som føler seg skvisa og marginalisert. Du ser den også hos visse folk i målrørsla, utan at eg skal gå inn på det her.. Represaliene lar nemlig sjeldan vente på seg.
Men tilbake til samtalen med min kompis idag. Han sa så til meg: bønder er lei av å bli sett ned på, det er klart denne bonden ville hevde seg. Dessuten produserer dei mat, det er viktig, men uten underhaldning og kultur, får ein jo ikkje eit fungerande samfunn, ergo treng ein også oss.
Ja, sa eg, og eg forstår ikkje at det er rett måte å hevde seg på og slenge dritt om andre yrkesgrupper. Greit nok, om eg og deg dør vil ingen svelte, men kva er poenget for denne bonden i å fortelle meg at han er ei viktigare brikke i systemet enn det eg er? Eller ei meir pengeforvaltande brikke med større ansvar for større pengesummar, eller kva som var hans mission til sjuande og sist? Til sjuande og sist er eg kanskje ein større maktfaktor enn han. Han er klar over det, han berre liker det ikkje. Han jobbar seg til døde for fillelønn, eg drikk vin på hagefest og får journaliststipend frå staten/ skattepengar. Kanskje ikkje rart han blir forbanna, men kva er vitsen?
"Den som rydder mark, gjør menneskeheten en større tjeneste enn alle Europas skriblere", Voltaire.
Eg og ein skribentkompis sat nett idag å diskuterte nettopp dette. I sommar var det nemleg ein bonde som gjorde eit stort poeng, det ut av at han forvalta fleire millionar (ni) kroner enn meg. Han var visstnok ein betre og meir nyttig, meir hardtarbeidande og ærleg samfunnsborgar enn meg (kva er dette slags argumentasjon?), og eg sat å høyrde på og tenkte omtrent dette: gi faen i å dynge meg ned i dine mindreverdighetskomplekser. Eg tjener mine penger til livets opphald, du dine. Eg har valgt min måte å gjere det på, du har valgt din. Det er ikkje min feil at du må springe frå fem om morgonen til tolv om natta kvar dag heile året. At du spring på denne måte, legitimerer ikkje argumentasjonen din om at du jobbar meir enn meg og forvaltar meir penger enn meg. Eg respekterer deg og eg har alltid respektert bønder, respekter meg er du snill så kan vi vere venner. At eg ikkje har valgt å vere bonde, legitimerer ikkje at du kan skryte på deg at du jobbar meir enn meg. Kva veit du om det forresten, tenkte eg. Eg har jobba mine 90-timars veker, veke etter veke. Og eg har valgt det sjølv.
Etter denne konfrontasjonen med ein sinna bondes mindreverdighetskompleks, som denne gongen gjekk utover meg som fekk meg ei overhaling så dritten spruta, har eg blitt langt meir skeptisk til bønder, sjølv om eg kjem frå gard. Det er på ein måte litt dårlig gjort, denne bonden representerer ikkje alle bønder, men han representerer ei halding eg meiner å oppfatte er ganske typisk for bondeyrket: mindreverdighetskomplekser som gir seg uttrykk i ein form for defensiv aggresjon. Ein er på defansiven, og den som føler seg trengt inn i ein krok, har lite andre valg enn angrep. Og angrep er ikkje alltid beste forsvar, iallefall ikkje når det kjem ut som a) usakleg og b) usannferdig og c) aggressivt. Denne måten å argumentere på, er forsåvidt klassisk for mange grupper som føler seg skvisa og marginalisert. Du ser den også hos visse folk i målrørsla, utan at eg skal gå inn på det her.. Represaliene lar nemlig sjeldan vente på seg.
Men tilbake til samtalen med min kompis idag. Han sa så til meg: bønder er lei av å bli sett ned på, det er klart denne bonden ville hevde seg. Dessuten produserer dei mat, det er viktig, men uten underhaldning og kultur, får ein jo ikkje eit fungerande samfunn, ergo treng ein også oss.
Ja, sa eg, og eg forstår ikkje at det er rett måte å hevde seg på og slenge dritt om andre yrkesgrupper. Greit nok, om eg og deg dør vil ingen svelte, men kva er poenget for denne bonden i å fortelle meg at han er ei viktigare brikke i systemet enn det eg er? Eller ei meir pengeforvaltande brikke med større ansvar for større pengesummar, eller kva som var hans mission til sjuande og sist? Til sjuande og sist er eg kanskje ein større maktfaktor enn han. Han er klar over det, han berre liker det ikkje. Han jobbar seg til døde for fillelønn, eg drikk vin på hagefest og får journaliststipend frå staten/ skattepengar. Kanskje ikkje rart han blir forbanna, men kva er vitsen?