Det er litt av nokre produkt vi forbrukarar etterspør, om vi skal tru Brekk: slaskekylling og sjuk kalkun. Skulle nesten tru vi ikkje hadde noko valg.

Bøndene må levere det forbrukarane vil ha, sa Lars Peder Brekk (Sp) på landsmøtet i Småbrukarlaget. Les saka her.

Forbrukarane vil altså ha billeg kylling og sjuke kalkunar med leddproblem, kyllingar som blir kvalt i lastebilane medan dei venter på å bli slakta fordi bilane manglar gode lufteanlegg, eller som frys ihjel under transport om vinterene fordi ein skal spare pengar og dermed droppar oppvarming i bilane.

Forbrukarane vil ikkje finne seg i at vi politikarar skal bestemme kva folk skal ha på tallerken, sa Brekk.

Nå, kjære Brekk. Vi har ikkje så stort valg enn å innfinne oss. Kva vi skal ha på tallerken, kan vi knapt nok velge sjølv. For kvar er det mogeleg å få tak i kylling og kalkun som ikkje er produsert under forholda beskrivne? Kvar får ein tak i kvitt kjøt produsert under etisk akseptable forhold? Knapt nokon stad. Ein må produsere det sjølv.

Og kven si skuld er det? Er det forbrukarane som bestemmer produksjonsforholda? Nei. Og er det forbrukarane som bestemmer at etisk skal vere dyrt og uetisk billeg? Nei. Er det nokon som legg til rette for produksjonen kan få ein høgare standard? Nei. Og kven får skulda? Forbrukarane. Det er for lettvint. Kvifor går ikkje Brekk inn og finansierer etisk produksjon av kvitt kjøt? Fordi han meiner dagens kyllingproduksjon er god, norsk standard.

Å behalde eit norsk markedsmonopol på kylling og kalkun, noko som fører til at forbrukarane stort sett berre får tak i søppel, er ikkje noko forbrukarane bør finne seg i. Men har vi noko valg?

I tillegg spelar Brekk på forbrukaranes kunnskapsløyse: «- Eg meiner det er openbart betre at produksjonen skjer innanfor trygge og gode rammer med norske krav til dyrevelferd, noko som også fører til innanlandsk sysselsetjing og arbeidsplassar, enn at produksjonen skjer i utlandet, sa Brekk.»

Norsk produksjon av kylling og kalkun har ikkje betre rammer for dyrevelferd enn den ein finn utanfor grensene. Det er same shit, different wrapping. Men det er lett for Brekk å lyge. Debatten er i stor grad mytebasert, ikkje faktabasert. Det er eit faresignal.

Internasjonal kontekstkunnskap er mangelvare. Produsentane av norsk kvitt kjøt kappast om å påberope seg den beste etikken. Det er gjørmebryting på botnnivå. Dødeligheten stig, kvaliteten synk. Produsentane ropar hurra.

Som Brekk sjølv seier: forbrukarane vil ikkje akseptere at politikarar skal bestemme kva vi skal ha på tallerkenen. Godt poeng: Om Norge ikkje sjølv greier produsere etisk akseptabel mat, må vi opne grensene og importere den frå nokon som maktar. Eventuelt må ein auke produksjonen av kvalitet på heimebane.

«Landbruksministeren sa at vridinga i kjøttforbruket er ein konsekvens av endra matvaner, og at det er betre at den kraftfôrkrevjande kjøttproduksjonen skjer i Norge enn i utlandet.»

Dette er usanning. Vridninga skuldast i stor grad ei politisk styrt dreining i norsk kjøtproduksjon.

For per idag er det litt av nokre produkt vi forbrukarar etterspør, gitt. Slaskekylling og sjuk kalkun. Skulle nesten tru vi ikkje hadde noko valg. Lurer på kva det neste blir.

Når den døde bestemora di spring etter deg på alle fire

Igår las eg den første barneboka eg har lese på lenge. Den handla om eit spøkelse, trudde eg, men det viste seg at det var eit romvesen. Det handla rett og slett om eit romvesen som sat fast i eit romskip nedi jorda under ei gran ute i skogen etter å ha krasja i ein skogbrann. Det vart heile tida hinta til at dette skumle sat fast, så eg tenkte det var ein vampyr som sat fast i ei kiste (Den vesle vampyren), eller eit lik eller noko som var levande begravd (murt inn i veggen). Så eg sat da å vente på ein vampyr, ein varulv eller eit realt spøkelse. Potensielt ein kjekk Twilight-type. Men no kjem det verste av alt (Eksorsisten). Vesenet tar knekken på bestemora medan jenta ser på. Bestemora slenger seg hit og dit i senga og blod renner og hovud sprekk. Og så kryp vesenet inn i den døde bestemora til hovedpersonen og får denne døde bestemorskroppen til å drive å springe etter hovedpersonen. Det er det verste eg har lese på lenge. Beinpiper og innmat og blod og springande døde bestemødre ...

Les mer

Spelet om ØKO-maten, The øko-GAME: Marked - forbruker

Om spriket mellom PR og røyndom. (Med andre ord-artikkel publisert i Klassekampen 26.februar 2010) Bønder er og blir ei spesiell gruppe. Før var det høgstatus å vere storbønder. No er du er ein systematisk dyremishandlar, industriforbrukar av stakkars kyr og ellers ein trussel mot vår alles eksistens. Du tømmer dritt ut i atmosfæren, og driver oss alle lukt i undergangen. Før var det lågstatus å vere småbonde. Du hadde mindre makt, mindre pengar, sat gjerne på leigd jord og måtte sende alle sønene dine til USA om dei ville overleve. Du hadde så lite gras over vinteren at kyrne dine knapt klarte stå på beina når du slapp dei ut om våren, og du budde i eit lite hus fullt av ungar du streng tatt ikkje burde hatt meir enn halvparten av. No er det høgstatus å vere småbonde. Du er småskala og naturvennlig, lever gjerne på ein stad der ingen skulle tru at nokon kunne bu, og småskala kyr er innhylla i eit mytologisk teppe av grønt gras under spreke klauver. Dei har forgyl...

Les mer

Å halde foredrag for gubbar

Av og til må eg sei eg er ganske så lei av å halde foredrag. Du står framfor eit publikum, og skal snakke om at unge folk skal til bygda, og så sitter der hundretals, eller titals, menn og kvinner i alder femti seksti pluss og stirrer tomt på deg med armane i kors. Er det inspirerande? Nei. Det er svært lite inspirerande og svært kjedelig. Eg lurer av og til litt på kvifor ein har så mange konferanser. Folk møtes, stirrer på den som snakkar, skal liksom bli inspirert, og så skal ein gå heim og vere opplyst og glad og ha med seg nye og betre idear enn dei ein kom dit med. Gud, det er så kjedeleg å snakke til slike publikum. Du veit at mange av dei ikkje ein gong høyrer etter. Dei sit der, og er der, mest av alt for å få kake, ta seg ein fest, slenge drit, pule ei eller anna dame dei ikkje har pult før, og så dra heim til kjerringa. Det er vel eigentleg, summa summarum, det inntrykket eg har fått av kvifor ein arrangerer konferanser for distriktsutvikling. Eit hederlig unntak er Dyrøys...

Les mer

Søk i denne bloggen