På min veg til Kirkenes går eg ombord på hurtigruta i Tromsø. Tromsø har stort, nytt glasbibliotek i fleire etasjar, ishavskatedral og rådhus der lysa blinkar i takt i lyshow oppover i etasjane når kvelden sig på.
Tromsø har også eit livlig uteliv, og eg fekk ei detaljert innføring i byens nattklubbar av ei dørvakt eg møtte i mi jakt på fiskemat.
Ombord i hurtigruta merka ganske snart at eg var ein av dei yngste ombord. Eg deltok med andre ord på verdas vakraste pensjonistreise, og etter kort tid sat eg linja opp framme på dekk blant ei lang rekke andektige pensjonistar.
Sjå på dei små gardane, seier ein engelsk turist når vi er på veg ut frå Tromsø. Små gardar ligg nede i strandkanten under tett skog og bratte fjellsider. Bur her verkeleg folk? Og har dei veg? Ein heil flokk engelske turistar lener seg mot ruta i panoramasalongen og deltek aktivt i jakta på ein veg. Jo, sanneleg. Det ser ut som om det er ein veg der inne mellom trea, utbryt den eine. Resten av tida brukar turistane på å løyse kryssord, lese store pocketbøker på store europeiske språk eller vinke til andre båtar på sjøen.
Fleire eg snakkar med på mi reise i Nord-Norge seier at rike russiske turistar etterkvart kan bli ei vikig inntektskilde for landsdelen. Vår store nabo i øst er i sterk vekst og utvikling, men eg trur ikkje eg ser ein einaste russisk turist ombord.
Eg kjem også inn i ein lenger samtale med ein tunghøyd engelsk mann, det vil sei han snakkar til meg og høyrer ikkje det eg seier tilbake.
Mannen snakkar om dottera si som var bankdirektør med lange arbeidsdagar, som følte at livet passerte utan at ho fekk delteke, og om at ho til slutt sa opp jobben og begynte som bonde. No melkar ho kyr og steller høns i Wales. Ho drog ut av byen, tilbake til bygda.
Veit du at ender kan bygge reir oppe i tre? spør han meg, og svarar sjølv. Endene hennar lærte av hønene at dei kunne bygge reir i toppen av tre. Eg er usikker på om eg har skjønt han riktig.
Og veit du kva eg seier til alle barnebarna mine, spør han meg, og svarar som vanleg sjølv. Det har ikkje noko betydning kva de føretek dykk i livet, så lenge de er lukkelege. Sjølv omskulerte han seg frå våpenprodusent til møbelreperatør i ein alder av 55.
Eg går i land i Honningsvåg i Finnmark. Honningsvåg har ei rekke nedlagde butikkar. Malinga flassar på bygningane. Skodda ligg tung og det er salt i lufta. Eg møter ein kar på gata og vi slår følge bortover. Han viser meg den gamle fiskefabrikken som no er turisthotell. Karen har fem barn, men fire av dei har flytta til andre delar av landet. Berre ei er att.
Men ikkje alle som reiser, blir borte. Sjefen for radio Nordkapp snakkar engasjert om folketalet i Nordkapp kommune som stuper med rundt femti i året. Men det er fleire enn femti som reiser, seier han.
Årsaka til at det likevel ikkje blir større minus enn femti, er at fleire også kjem att til kommunen. Graset var ikkje så mykje grønare på den andre sida som dei kanskje trudde då dei drog, seier han. Dei kom tilbake til Honningsvåg.
Pensjonistturistane ruslar tilbake i hurtigruta, gode og mette på veg til ein ny sjømatmiddag. På kaien blir sameboda pakka ned i full fart.
Att ligg Honningsvåg. Eg anar ein slags desperasjon. Er postkortsalg på kaia siste utveg for å overleve? Finst det ei framtid for slike små samfunn langs kysten? Eg lurer på om dei skal bli til kulisser over eit liv som var, kulisser av ein idyll gamle damer frå kontinentet ønskjer å oppleve akkomangert av dyr vin og drinkar på dekk.
Vi spaserte gatelangs i Honningsvåg, seier ei gamal dame bak meg i kafeen. Vil det same vere mogeleg når eg sjølv er pensjonist om førti år?
Trykt i Nationen som gjestespalte 29.juli 2008.
Tromsø har også eit livlig uteliv, og eg fekk ei detaljert innføring i byens nattklubbar av ei dørvakt eg møtte i mi jakt på fiskemat.
Ombord i hurtigruta merka ganske snart at eg var ein av dei yngste ombord. Eg deltok med andre ord på verdas vakraste pensjonistreise, og etter kort tid sat eg linja opp framme på dekk blant ei lang rekke andektige pensjonistar.
Sjå på dei små gardane, seier ein engelsk turist når vi er på veg ut frå Tromsø. Små gardar ligg nede i strandkanten under tett skog og bratte fjellsider. Bur her verkeleg folk? Og har dei veg? Ein heil flokk engelske turistar lener seg mot ruta i panoramasalongen og deltek aktivt i jakta på ein veg. Jo, sanneleg. Det ser ut som om det er ein veg der inne mellom trea, utbryt den eine. Resten av tida brukar turistane på å løyse kryssord, lese store pocketbøker på store europeiske språk eller vinke til andre båtar på sjøen.
Fleire eg snakkar med på mi reise i Nord-Norge seier at rike russiske turistar etterkvart kan bli ei vikig inntektskilde for landsdelen. Vår store nabo i øst er i sterk vekst og utvikling, men eg trur ikkje eg ser ein einaste russisk turist ombord.
Eg kjem også inn i ein lenger samtale med ein tunghøyd engelsk mann, det vil sei han snakkar til meg og høyrer ikkje det eg seier tilbake.
Mannen snakkar om dottera si som var bankdirektør med lange arbeidsdagar, som følte at livet passerte utan at ho fekk delteke, og om at ho til slutt sa opp jobben og begynte som bonde. No melkar ho kyr og steller høns i Wales. Ho drog ut av byen, tilbake til bygda.
Veit du at ender kan bygge reir oppe i tre? spør han meg, og svarar sjølv. Endene hennar lærte av hønene at dei kunne bygge reir i toppen av tre. Eg er usikker på om eg har skjønt han riktig.
Og veit du kva eg seier til alle barnebarna mine, spør han meg, og svarar som vanleg sjølv. Det har ikkje noko betydning kva de føretek dykk i livet, så lenge de er lukkelege. Sjølv omskulerte han seg frå våpenprodusent til møbelreperatør i ein alder av 55.
Eg går i land i Honningsvåg i Finnmark. Honningsvåg har ei rekke nedlagde butikkar. Malinga flassar på bygningane. Skodda ligg tung og det er salt i lufta. Eg møter ein kar på gata og vi slår følge bortover. Han viser meg den gamle fiskefabrikken som no er turisthotell. Karen har fem barn, men fire av dei har flytta til andre delar av landet. Berre ei er att.
Men ikkje alle som reiser, blir borte. Sjefen for radio Nordkapp snakkar engasjert om folketalet i Nordkapp kommune som stuper med rundt femti i året. Men det er fleire enn femti som reiser, seier han.
Årsaka til at det likevel ikkje blir større minus enn femti, er at fleire også kjem att til kommunen. Graset var ikkje så mykje grønare på den andre sida som dei kanskje trudde då dei drog, seier han. Dei kom tilbake til Honningsvåg.
Pensjonistturistane ruslar tilbake i hurtigruta, gode og mette på veg til ein ny sjømatmiddag. På kaien blir sameboda pakka ned i full fart.
Att ligg Honningsvåg. Eg anar ein slags desperasjon. Er postkortsalg på kaia siste utveg for å overleve? Finst det ei framtid for slike små samfunn langs kysten? Eg lurer på om dei skal bli til kulisser over eit liv som var, kulisser av ein idyll gamle damer frå kontinentet ønskjer å oppleve akkomangert av dyr vin og drinkar på dekk.
Vi spaserte gatelangs i Honningsvåg, seier ei gamal dame bak meg i kafeen. Vil det same vere mogeleg når eg sjølv er pensjonist om førti år?
Trykt i Nationen som gjestespalte 29.juli 2008.