Gå til hovedinnhold

Verdas vakraste pensjonistreise/ engelske turistar på hurtigruta

På min veg til Kirkenes går eg ombord på hurtigruta i Tromsø. Tromsø har stort, nytt glasbibliotek i fleire etasjar, ishavskatedral og rådhus der lysa blinkar i takt i lyshow oppover i etasjane når kvelden sig på.
Tromsø har også eit livlig uteliv, og eg fekk ei detaljert innføring i byens nattklubbar av ei dørvakt eg møtte i mi jakt på fiskemat.

Ombord i hurtigruta merka ganske snart at eg var ein av dei yngste ombord. Eg deltok med andre ord på verdas vakraste pensjonistreise, og etter kort tid sat eg linja opp framme på dekk blant ei lang rekke andektige pensjonistar.

Sjå på dei små gardane, seier ein engelsk turist når vi er på veg ut frå Tromsø. Små gardar ligg nede i strandkanten under tett skog og bratte fjellsider. Bur her verkeleg folk? Og har dei veg? Ein heil flokk engelske turistar lener seg mot ruta i panoramasalongen og deltek aktivt i jakta på ein veg. Jo, sanneleg. Det ser ut som om det er ein veg der inne mellom trea, utbryt den eine. Resten av tida brukar turistane på å løyse kryssord, lese store pocketbøker på store europeiske språk eller vinke til andre båtar på sjøen.

Fleire eg snakkar med på mi reise i Nord-Norge seier at rike russiske turistar etterkvart kan bli ei vikig inntektskilde for landsdelen. Vår store nabo i øst er i sterk vekst og utvikling, men eg trur ikkje eg ser ein einaste russisk turist ombord.

Eg kjem også inn i ein lenger samtale med ein tunghøyd engelsk mann, det vil sei han snakkar til meg og høyrer ikkje det eg seier tilbake.

Mannen snakkar om dottera si som var bankdirektør med lange arbeidsdagar, som følte at livet passerte utan at ho fekk delteke, og om at ho til slutt sa opp jobben og begynte som bonde. No melkar ho kyr og steller høns i Wales. Ho drog ut av byen, tilbake til bygda.

Veit du at ender kan bygge reir oppe i tre? spør han meg, og svarar sjølv. Endene hennar lærte av hønene at dei kunne bygge reir i toppen av tre. Eg er usikker på om eg har skjønt han riktig.

Og veit du kva eg seier til alle barnebarna mine, spør han meg, og svarar som vanleg sjølv. Det har ikkje noko betydning kva de føretek dykk i livet, så lenge de er lukkelege. Sjølv omskulerte han seg frå våpenprodusent til møbelreperatør i ein alder av 55.

Eg går i land i Honningsvåg i Finnmark. Honningsvåg har ei rekke nedlagde butikkar. Malinga flassar på bygningane. Skodda ligg tung og det er salt i lufta. Eg møter ein kar på gata og vi slår følge bortover. Han viser meg den gamle fiskefabrikken som no er turisthotell. Karen har fem barn, men fire av dei har flytta til andre delar av landet. Berre ei er att.

Men ikkje alle som reiser, blir borte. Sjefen for radio Nordkapp snakkar engasjert om folketalet i Nordkapp kommune som stuper med rundt femti i året. Men det er fleire enn femti som reiser, seier han.

Årsaka til at det likevel ikkje blir større minus enn femti, er at fleire også kjem att til kommunen. Graset var ikkje så mykje grønare på den andre sida som dei kanskje trudde då dei drog, seier han. Dei kom tilbake til Honningsvåg.

Pensjonistturistane ruslar tilbake i hurtigruta, gode og mette på veg til ein ny sjømatmiddag. På kaien blir sameboda pakka ned i full fart.

Att ligg Honningsvåg. Eg anar ein slags desperasjon. Er postkortsalg på kaia siste utveg for å overleve? Finst det ei framtid for slike små samfunn langs kysten? Eg lurer på om dei skal bli til kulisser over eit liv som var, kulisser av ein idyll gamle damer frå kontinentet ønskjer å oppleve akkomangert av dyr vin og drinkar på dekk.

Vi spaserte gatelangs i Honningsvåg, seier ei gamal dame bak meg i kafeen. Vil det same vere mogeleg når eg sjølv er pensjonist om førti år?

Trykt i Nationen som gjestespalte 29.juli 2008. 

Populære innlegg fra denne bloggen

Når den døde bestemora di spring etter deg på alle fire

Igår las eg den første barneboka eg har lese på lenge. Den handla om eit spøkelse, trudde eg, men det viste seg at det var eit romvesen. Det handla rett og slett om eit romvesen som sat fast i eit romskip nedi jorda under ei gran ute i skogen etter å ha krasja i ein skogbrann. Det vart heile tida hinta til at dette skumle sat fast, så eg tenkte det var ein vampyr som sat fast i ei kiste (Den vesle vampyren), eller eit lik eller noko som var levande begravd (murt inn i veggen). Så eg sat da å vente på ein vampyr, ein varulv eller eit realt spøkelse. Potensielt ein kjekk Twilight-type. Men no kjem det verste av alt (Eksorsisten). Vesenet tar knekken på bestemora medan jenta ser på. Bestemora slenger seg hit og dit i senga og blod renner og hovud sprekk. Og så kryp vesenet inn i den døde bestemora til hovedpersonen og får denne døde bestemorskroppen til å drive å springe etter hovedpersonen. Det er det verste eg har lese på lenge. Beinpiper og innmat og blod og springande døde bestemødre

Spelet om ØKO-maten, The øko-GAME: Marked - forbruker

Om spriket mellom PR og røyndom. (Med andre ord-artikkel publisert i Klassekampen 26.februar 2010) Bønder er og blir ei spesiell gruppe. Før var det høgstatus å vere storbønder. No er du er ein systematisk dyremishandlar, industriforbrukar av stakkars kyr og ellers ein trussel mot vår alles eksistens. Du tømmer dritt ut i atmosfæren, og driver oss alle lukt i undergangen. Før var det lågstatus å vere småbonde. Du hadde mindre makt, mindre pengar, sat gjerne på leigd jord og måtte sende alle sønene dine til USA om dei ville overleve. Du hadde så lite gras over vinteren at kyrne dine knapt klarte stå på beina når du slapp dei ut om våren, og du budde i eit lite hus fullt av ungar du streng tatt ikkje burde hatt meir enn halvparten av. No er det høgstatus å vere småbonde. Du er småskala og naturvennlig, lever gjerne på ein stad der ingen skulle tru at nokon kunne bu, og småskala kyr er innhylla i eit mytologisk teppe av grønt gras under spreke klauver. Dei har forgyl

Å halde foredrag for gubbar

Av og til må eg sei eg er ganske så lei av å halde foredrag. Du står framfor eit publikum, og skal snakke om at unge folk skal til bygda, og så sitter der hundretals, eller titals, menn og kvinner i alder femti seksti pluss og stirrer tomt på deg med armane i kors. Er det inspirerande? Nei. Det er svært lite inspirerande og svært kjedelig. Eg lurer av og til litt på kvifor ein har så mange konferanser. Folk møtes, stirrer på den som snakkar, skal liksom bli inspirert, og så skal ein gå heim og vere opplyst og glad og ha med seg nye og betre idear enn dei ein kom dit med. Gud, det er så kjedeleg å snakke til slike publikum. Du veit at mange av dei ikkje ein gong høyrer etter. Dei sit der, og er der, mest av alt for å få kake, ta seg ein fest, slenge drit, pule ei eller anna dame dei ikkje har pult før, og så dra heim til kjerringa. Det er vel eigentleg, summa summarum, det inntrykket eg har fått av kvifor ein arrangerer konferanser for distriktsutvikling. Eit hederlig unntak er Dyrøys