spør eg. Litt usikker på kva salgstal det er lov å gå ut med på denne bloggen, all den tid eg er glad i hovudet mitt og ikkje vil ha det på ei steinblokk eller påle på Youngstorget for den del, men det har eg av og til lurt på: blir det gitt ut for mange bøker i dette landet?
Er norsk litteratur god, eller er den bad? Kvifor synk salgstala? Distribusjon, er svaret. Altså ikkje kvalitet. Kva er så årsaka til at enkelte forlag som satsar på smalare litteratur, som Flamme, sel langt fleire eks per bok enn eksempelvis Aschehoug? Er det andre årsaker enn innhald? Rekk Flamme ut til ein krets av lesarar som vil ha noko særeige, eller er det kort sagt berre folk som vil ha bøker frå Flamme fordi Flamme er Flamme og Bendik Wold er Bendik Wold? Ein har hørt antydninger om "kompisforlaget" Flamme, ein påstand som ikkje held mål all den tid norsk litterær andedam er såpass liten at eit kvart forlag kjenner til dei fleste som er verdt å kjenne til av skrivande, og ein kvar skribent kjenner minst ein redaktør, for å sei det litt tabloid.
Eventuelt: er der fleire som er som meg, som syns norsk samtidslitteratur, om ein ser bort frå dei store som sel mest, er for einspora? Er markedet metta? Tja. Eg veit ikkje svaret. Eller har eg berre ikkje fått med meg dei som virkelig er verdt å lese frå samtidspoolet av litteratur, og no tenker eg helst debutantar og mi eiga aldersgruppe (pluss minus 30 år). Etablerte forfattarar som skriv krim og den slags, er utenom denne "min personlige definisjon".
Eg har lese ein del samtidslitteratur i mitt liv, dvs etter år 2000, og eg er ingen litteraturviter og har ikkje tenkt å bli det, men det slår meg igjen og igjen: samtidslitteraturen, eller det som liksom er ungt og samtidig, kjeder meg skakk. Eg har kjeda meg gjennom starten på så mange debutanter, lagt dei frå meg og latt dei ligge, og så mange samtidig skrivande at eg beint fram blir redd for å bli ein av desse sjølv. Har ei svært stor samling slike uleste bøker ståande i hylla der dei tar opp plass og samlar støv - interessert må gjerne melde seg - eg gir dei vekk mot henting. Som anmeldar Silje Bekeng skreiv i Klassekampens bokmagasin ei kort tid tilbake: det er mykje dårlig litteratur som blir gitt ut, eller kjedelig.
Diverre har ein lite valg om ein vil gi ut bok: ein må bli samtids på eit eller anna nivå. Eg blir litt redd. Har ikkje lyst inn i denne sjangeren: samtidslitteratur, det lukter kjedelig å debutere i år 2010. Uansett. Samtids inkluderer også gledelige lyspunkt som Drømmefakultetet av Sara Stridsberg. Den er glitrande, oppløftande og viser at her finst, blant dei etablerte og "store" forfattarane, yngre forfattarar med ein genial og original penn.
Greit nok. Folk som Vigdis Hjorth er samtids, men ikkje notidig debutant og det er vel debutantane som plagar meg mest. No høyrer eg oppløftande rykter om at Gabriel Moro har kome med ei bok av internasjonalt format, jamfør melding av Bjørn Gabrielsen i Dagens Næringsliv denne helga. Moro er rett nok ingen debutant, men han ligger godt under tretti år og er slik sett ein eg kan identifisere meg med. Hjorth og co kunne vore mora mi.
Så no lurer eg på om det er for lett å gi ut bøker i Norge, eller om ein er nødt til å spy ut ein viss andel uinteressante debutantar for å sikre tilveksten i underskogen. Eg veit forlaga vil sei det siste. Kva som er riktig, kan eg ikkje svare på, men eg har ein teori og her er eit hint, om enn om ein annan sjanger: For lett å gi ut sakprosa.
Ein an påstand er at det er "kneika" ein må over for å bli forfattar, fører til ei mengde kjedelige debutantbøker, og at desse som leverer lange gjesp i første omgang kjem sterkare tilbake i neste. Men treng det vere slik?
Er norsk litteratur god, eller er den bad? Kvifor synk salgstala? Distribusjon, er svaret. Altså ikkje kvalitet. Kva er så årsaka til at enkelte forlag som satsar på smalare litteratur, som Flamme, sel langt fleire eks per bok enn eksempelvis Aschehoug? Er det andre årsaker enn innhald? Rekk Flamme ut til ein krets av lesarar som vil ha noko særeige, eller er det kort sagt berre folk som vil ha bøker frå Flamme fordi Flamme er Flamme og Bendik Wold er Bendik Wold? Ein har hørt antydninger om "kompisforlaget" Flamme, ein påstand som ikkje held mål all den tid norsk litterær andedam er såpass liten at eit kvart forlag kjenner til dei fleste som er verdt å kjenne til av skrivande, og ein kvar skribent kjenner minst ein redaktør, for å sei det litt tabloid.
Eventuelt: er der fleire som er som meg, som syns norsk samtidslitteratur, om ein ser bort frå dei store som sel mest, er for einspora? Er markedet metta? Tja. Eg veit ikkje svaret. Eller har eg berre ikkje fått med meg dei som virkelig er verdt å lese frå samtidspoolet av litteratur, og no tenker eg helst debutantar og mi eiga aldersgruppe (pluss minus 30 år). Etablerte forfattarar som skriv krim og den slags, er utenom denne "min personlige definisjon".
Eg har lese ein del samtidslitteratur i mitt liv, dvs etter år 2000, og eg er ingen litteraturviter og har ikkje tenkt å bli det, men det slår meg igjen og igjen: samtidslitteraturen, eller det som liksom er ungt og samtidig, kjeder meg skakk. Eg har kjeda meg gjennom starten på så mange debutanter, lagt dei frå meg og latt dei ligge, og så mange samtidig skrivande at eg beint fram blir redd for å bli ein av desse sjølv. Har ei svært stor samling slike uleste bøker ståande i hylla der dei tar opp plass og samlar støv - interessert må gjerne melde seg - eg gir dei vekk mot henting. Som anmeldar Silje Bekeng skreiv i Klassekampens bokmagasin ei kort tid tilbake: det er mykje dårlig litteratur som blir gitt ut, eller kjedelig.
Diverre har ein lite valg om ein vil gi ut bok: ein må bli samtids på eit eller anna nivå. Eg blir litt redd. Har ikkje lyst inn i denne sjangeren: samtidslitteratur, det lukter kjedelig å debutere i år 2010. Uansett. Samtids inkluderer også gledelige lyspunkt som Drømmefakultetet av Sara Stridsberg. Den er glitrande, oppløftande og viser at her finst, blant dei etablerte og "store" forfattarane, yngre forfattarar med ein genial og original penn.
Greit nok. Folk som Vigdis Hjorth er samtids, men ikkje notidig debutant og det er vel debutantane som plagar meg mest. No høyrer eg oppløftande rykter om at Gabriel Moro har kome med ei bok av internasjonalt format, jamfør melding av Bjørn Gabrielsen i Dagens Næringsliv denne helga. Moro er rett nok ingen debutant, men han ligger godt under tretti år og er slik sett ein eg kan identifisere meg med. Hjorth og co kunne vore mora mi.
Så no lurer eg på om det er for lett å gi ut bøker i Norge, eller om ein er nødt til å spy ut ein viss andel uinteressante debutantar for å sikre tilveksten i underskogen. Eg veit forlaga vil sei det siste. Kva som er riktig, kan eg ikkje svare på, men eg har ein teori og her er eit hint, om enn om ein annan sjanger: For lett å gi ut sakprosa.
Ein an påstand er at det er "kneika" ein må over for å bli forfattar, fører til ei mengde kjedelige debutantbøker, og at desse som leverer lange gjesp i første omgang kjem sterkare tilbake i neste. Men treng det vere slik?