Gå til hovedinnhold

Bakstreversk ny leiar i målungdommen fjasar litt i Firda, og eg sit på altanen og les kloke ord om språk.

"Man kan altså velge å stå vakt om de Aasen-klassiske idealer og konservere nynorsken som et elitespråk — opphøyd, klangfullt, vakkert og verdig — men uhyre vanskelig å lære, og på solid avstand fra talemålet (især det dagligdagse ordforrådet) i landet.

Men alminnelige mennesker velger ikke skriftspråk ut fra moralske eller ideologiske overveielser — de velger det skriftspråk som er lettest å håndtere. Og da er valget klart: Bokmålet er lettere."

Sitatet er henta her, på Lektorlagets heimeside, og stammar frå professor Finn-Erik Vinje. Klok språkmann.

I mi jakt på nettet etter debatter rundt nynorskutspela til meg og forfattar Brynjulf Jung Tjønn kom eg også over professor Finn-Erik Vinje sin blogg. Vel verdt å lese. Om ord og vendingar og språk. Her eg sit på verandaen ute i det vakre vårveret og høyrer regn treffe bakken, er det kjekt med godt lesestoff. Nettdebattar endar ofte med tull og fjas og inkompetente debattantar får fritt herje om seg. Skal ein lese alt folk skriv om feks nynorskutspela i det siste, ville ein ikkje hatt anna å gjere. No sist i Firda utspelet frå den nye, men akk så rett inn i den trauste debatten som står på staden kvil-gamalmodige, nye leiaren i målungdommen i fredagens Firda. Saka ligg dessverre ikkje på nett meg bekjent. Ho etterlyser at eg og Jung Tjønn deltek i debatten om å utvikle språket heller enn å byte til bokmål. Ærleg talt. Det er jo det vi gjer. Vi deltek ved å peike på problema, vi er ikkje språkforskarar og kan ergo ikkje utvikle språknorma, men vi kan sei frå om kvar skoen trykker. Om ein ikkje vil vite kvar skoen trykker, korleis kan ein då skape ei ny norm? Get a fuckin grip.

Er det rart språket taper terreng når dei hentar inn unge mennesker som alt no går i revers. Målrørsla oppdreg sine eigne, som kanskje er glad dei finn seg nokre venner i mållaget?, til å bli som seg sjølv og tenke i flokk. Dei er grå og kjedelege og framstår som fargelause fjasemiklar som få, om nokon andre enn dei sjølv, tek på alvor hihi. Eg hugsar eit intervju med ein målungdomsleiar i Dagbladet Fredag. Eg hugsar ikkje kva han heiter, eg meiner hugse han var litt gamaldags og særs språkglad og litt sur på meg som tross alt ville diskutere. Reportasjen begynte med at journalisten var overraska over at leiaren ikkje gjekk i ei stygg allversjakke. Dette seier ein del om kva forventningar folk har til nynorsken, og nynorskmålrørslefjasefantane innfrir og gubbar seg mest mogeleg frå yngst mulig alder.

Eg oppfordrar alle til å lese mitt sexy slakt av den skrullete målrørsla i tirsdagens Nationen. Du trur det ikkje før du ser det, kva dei har prestert å skrive i det såkalte arbeidsprogrammet som skal frelse landet.

Populære innlegg fra denne bloggen

Når den døde bestemora di spring etter deg på alle fire

Igår las eg den første barneboka eg har lese på lenge. Den handla om eit spøkelse, trudde eg, men det viste seg at det var eit romvesen. Det handla rett og slett om eit romvesen som sat fast i eit romskip nedi jorda under ei gran ute i skogen etter å ha krasja i ein skogbrann. Det vart heile tida hinta til at dette skumle sat fast, så eg tenkte det var ein vampyr som sat fast i ei kiste (Den vesle vampyren), eller eit lik eller noko som var levande begravd (murt inn i veggen). Så eg sat da å vente på ein vampyr, ein varulv eller eit realt spøkelse. Potensielt ein kjekk Twilight-type. Men no kjem det verste av alt (Eksorsisten). Vesenet tar knekken på bestemora medan jenta ser på. Bestemora slenger seg hit og dit i senga og blod renner og hovud sprekk. Og så kryp vesenet inn i den døde bestemora til hovedpersonen og får denne døde bestemorskroppen til å drive å springe etter hovedpersonen. Det er det verste eg har lese på lenge. Beinpiper og innmat og blod og springande døde bestemødre ...

Spelet om ØKO-maten, The øko-GAME: Marked - forbruker

Om spriket mellom PR og røyndom. (Med andre ord-artikkel publisert i Klassekampen 26.februar 2010) Bønder er og blir ei spesiell gruppe. Før var det høgstatus å vere storbønder. No er du er ein systematisk dyremishandlar, industriforbrukar av stakkars kyr og ellers ein trussel mot vår alles eksistens. Du tømmer dritt ut i atmosfæren, og driver oss alle lukt i undergangen. Før var det lågstatus å vere småbonde. Du hadde mindre makt, mindre pengar, sat gjerne på leigd jord og måtte sende alle sønene dine til USA om dei ville overleve. Du hadde så lite gras over vinteren at kyrne dine knapt klarte stå på beina når du slapp dei ut om våren, og du budde i eit lite hus fullt av ungar du streng tatt ikkje burde hatt meir enn halvparten av. No er det høgstatus å vere småbonde. Du er småskala og naturvennlig, lever gjerne på ein stad der ingen skulle tru at nokon kunne bu, og småskala kyr er innhylla i eit mytologisk teppe av grønt gras under spreke klauver. Dei har forgyl...

Å halde foredrag for gubbar

Av og til må eg sei eg er ganske så lei av å halde foredrag. Du står framfor eit publikum, og skal snakke om at unge folk skal til bygda, og så sitter der hundretals, eller titals, menn og kvinner i alder femti seksti pluss og stirrer tomt på deg med armane i kors. Er det inspirerande? Nei. Det er svært lite inspirerande og svært kjedelig. Eg lurer av og til litt på kvifor ein har så mange konferanser. Folk møtes, stirrer på den som snakkar, skal liksom bli inspirert, og så skal ein gå heim og vere opplyst og glad og ha med seg nye og betre idear enn dei ein kom dit med. Gud, det er så kjedeleg å snakke til slike publikum. Du veit at mange av dei ikkje ein gong høyrer etter. Dei sit der, og er der, mest av alt for å få kake, ta seg ein fest, slenge drit, pule ei eller anna dame dei ikkje har pult før, og så dra heim til kjerringa. Det er vel eigentleg, summa summarum, det inntrykket eg har fått av kvifor ein arrangerer konferanser for distriktsutvikling. Eit hederlig unntak er Dyrøys...